Turizm teşvik kanunu hakkında genel bilgiler
Ø Bu günkü Turizm Teşvik Kanunu’nun temelleri 1953 yılında 6086 sayılı Turizm Endüstrisini Teşvik Kanunu ile atılmıştır.
Ø Yürürlükte kaldığı 30 yıl boyunca, turizm alanında kanunun içeriği çerçevesinde turizmin teşvik edilmesi ve yönlendirilmesinde belirleyici olmuştur.
Ø Ancak 1980’li yıllardan itibaren turizmin sektör olarak ön plana çıkması ile başlayan bu süreç ve bu sürecin gereksinimleri karşısında genelde yetersiz kalmış ve bazı alanlarda engelleyici olmuştur.
Ø Bunun sonucunda 1982 yılında Turizm Teşvik Kanunu yürürlüğe girmiştir.
Ø Bu kanun 6 bölüm ve 40 maddeden oluşmaktadır.
Yeni Turizm Teşvik Kanununu gerektiren hususlar
Ø 6086 sayılı kanunun turizmin gereklerini yerine getiremez olması,
Ø Turistik tesis yapılmasına uygun arazilerin üretilememesi,
Ø Turizmde arzın arttırılamaması sonucu gelen turist sayısında beklenen artışın yakalanamaması,
Ø Ülkenin ekonomik durumunun yatırımcılara yatırım yapmasına engel olması,
Ø Turizm yatırımı yapmaya uygun arazilerin mülkiyet sorunu nedeniyle turizm amaçlı yatırım yapılamaması,
Ø Mevcut turizm bölgelerinin ise alt ve üst yapı problemi yaşaması,
Ø Turizm bakanlığının bu konuda yetkilerinin sınırlı olması,
Ø Turizm alanındaki yasal düzenlemenin yeni yatırımlara açık olmaması.
Turizm teşvik kanunun özellikleri
Ø Çıkarılması zorunlu olan yönetmeliklerle sektörün yönlendirilmesi ve güncelliğinin sağlanması olanağını vermiştir.
Ø Turizm alan, bölge ve merkezi uygulamalarına gidilerek, turizm alt ve üst yapılar oluşturulmuştur.
Ø Böylece Avrupa da bulunan tesislerden daha kaliteli tesisler oluşturulmuştur.
Ø Turizm bölgeleri seçilirken ülkenin doğal, tarihi, kültürel ve sosyal turizm değerleri göz önüne alınmış bu sayede belirli yörelerinde turizme açılması sağlanmıştır.
Ø Kanunla bakanlığın koordinasyon gücü arttırılmıştır.
Ø Yatırımcıların yatırım yapmaları kolaylaştırılmıştır.
Ø 1985 yılından sonra turizmin gelişmesi büyük miktarlarda dövizin girmesi sağlanmıştır.
Turizm Teşvik Kanunu çerçevesinde turizm bölge ve merkezleri
Tarihi ve kültürel değerlerin yoğun olarak yer aldığı ve turizm potansiyeli yüksek olan yerleri korumak, kullanmak, sektörel kalkınmayı ve planlı gelişimi sağlamak amacıyla değerlendirmek üzere sınırları, Bakanlığın önerisi ve Bakanlar Kurulu kararları ile tespit ve ilan edilen bölgeler olan, Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri (KTKGB) bölgesel ve yerel kalkınmayı hedefleyen, büyük ölçekli planlama, alternatif yönetim ve işletme modelleri oluşturmayı amaçlayan bir çalışmadır.
Bahsi geçen bölgelerin seçiminde organize turizm faaliyetlerinin gerçekleştirilebileceği geniş alanlar tercih edilmekte,mülkiyet, alt yapı ve çevre gibi konular içinde çözüm önerileri getirmekte ve sistemli bir yapılanma sağlanmaktadır.
Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri sadece bir sınır belirleme işlemi olmayıp, aynı zaman da söz konusu sınırlar içinde yapılacak planlama, tahsis gibi yetkilerin önceden belirlenmiş hedefler ve ilkeler doğrultusunda kullanmasını içermektedir.
Özellikle son 20 yılda oluşturulan turizm üst politika kararları ve bu kararların sağlıklı bir şekilde hayata geçirilmesini sağlayacak uygulama araçları ile gerçekleştirilen Türk turizminin gelişiminin, dünyada yaşanan diğer turizm eğilimleri ile bütünleşmenin sağlanarak daha da ivmelendirilmesi amacı ile; bakanlık tarafından çalışmalar yapılmaktadır. Bu çerçevede özellikle bakanlığın yetkileri ve denetiminde bulunan turizm planlanması politikaları çerçevesinde sektörel gelişmenin kapsadığı her türlü unsurun bütüncül ve sürdürülebilir bir yaklaşım ile ele alınması bir ilke olarak belirlenmiştir.
Yukarıda belirtildiği üzere sağlıklı ve yenilikçi bir turizm gelişimi için uygulama sürecinin güncellenmesi amacı ile ; 16.3.1982 tarih ve 17635 sayılı resmi gazete yayımlanarak yürürlüğe giren 2634 sayılı Turizm Teşvik Kanunu 1.8.2003 tarih ve 25186 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 4957 sayılı kanun değiştirilmiş ve konuya yeni açılımlar getirilmiştir.
Bu kapsamda turizm planlamasının Bakanlıkça yürütüleceği Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Alt Bölgeleri şöyle tanımlanmıştır.
Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri: Tarihi ve kültürel değerlerin yoğun olarak yer aldığı veya turizm potansiyelinin yüksek olduğu yerleri korumak, kullanmak, sektörel kalkınmayı ve planlı gelişimi sağlamak amacıyla değerlendirmek üzere sınırları Bakanlığın önerisi ve Bakanlar Kurulu kararıyla tespit edilen ve ilan edilen bölgelerdir.
Turizm Merkezleri: Kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri içinde veya dışında, öncelikle geliştirilmesi öngörülen; yeri,mevkii ve sınırları Bakanlığın önerisi ve Bakanlar Kurulu kararıyla tespit ve ilan edilen, turizm hareketleri ve faaliyetleri yönünden önem taşıyan yerler veya bölümlerdir.
Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Alt Bölgeleri: 1/25.000 veya daha alt ölçekli plan ile belirlenen içinde turizm türleri ile kültür, eğitim, ticaret, konut, ve her türlü teknik ve sosyal alt yapı alanlarından bir veya daha fazlasını kapsayan, kendi içinde alt alanlara ayrıştırılabilen arazileri ifade etmektedir.
Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri ve Turizm Merkezlerinin tespitinde; ülkenin doğal, tarihi, arkeolojik ve sosyo-kültürel turizm değerleri, kış, av ve su sporları ve sağlık turizmi ile mevcut diğer turizm potansiyeli dikkate almaktadır. 4957 sayılı kanun ile değişik 2634 sayılı Turizm Teşvik Kanunu uyarınca belirli potansiyele sahip alanlarda, KTKGB tanımında da ifade edildiği üzere koruma-kullanma dengesini kurarak sektörel kalkınmayı ve planlı değişimi sağlamak ana hedeftir.
2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununda 4957 sayılı kanun ile değişiklik yapılmasıyla Bakanlık turizm bölgelerine yeni bir misyon getirmiştir. Buna göre; turizm alanları sektörel bazda değil tüm sektörleri kapsayacak şekilde ve koruma ilkelerini içerecek biçimde yeni bir planlama yaklaşımı ile ele alınmaktadır.
Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde proje alanının ana ve alt bölgelere ayrılmak suretiyle planlanması yapılmakta ve yatırımcıların kendi projelerini oluşturması hedeflenmektedir. Planla ana ve alt bölgeleri oluşan Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde bir ana yatırımcı eli ile yatırımcının alt bölgeleri için alt yatırımcılar bulabilmesi imkanıyla da yaratıcılığından istifade edilmektedir.
Turizm Teşvik Kanunu çerçevesinde tespit edilen teşvik bölge ve merkezleri
ADANA: 01-01 ---Adana Yumurtalık turizm merkezi (12.grup)
AFYON: 03-01---Gazlıgöl termal (24.grup)
03-02--- Sandıklı Hüdai kaplıcası (24.grup)
03-03--- Ömer Gecek kaplıcası (24.grup)
03-04---Bolvadin Heybeli termal (17.gurup)
AĞRI: 04-01---Diyadin Köprü Yılanlı Davut ç. (15.grup)
AMASYA: 05-01---Terzi köy kaplıcası(20.gurup)
ANKARA: 06-01---Kızılcahamam turizm merkezi(4.grup)
06-02---Kızılcahamam Seyhamamı termal(24.grup)
ANTALYA: 07-01---Antalya Side turizm alanı(12.grup)
07-02---Konyaaltı turizm merkezi(1.grup)
07-03—Kaleiçi turizm merkezi(1.grup)
07-04—Belek turizm merkezi(19.grup)
07-05--- Serik Manavgat kıyı kesimi(5.grup)
07-06---Alanya İncekum turizm merkezi(24.grup)
07-07---Alanya Alara çayı güneyi(24.grup)
07-08---Alanya Cenger turizm merkezi(25.grup)
07-09—Alanya batısı turizm merkezi(9.grup)
07_10---Gazipaşa turizm merkezi(9.grup)
07-11---Kaş Kalkan kıyı bandı(10.grup)
07-12---Güney Antalya turizm alanı(10.grup)
07-13---Arapsuyu turizm merkezi(11.grup)
07-14---Alanya Akdağ kış sporları turizm merkezi(17.grup)
07-15---Serik Çolaklı turizm merkezi(4.grup)
07-16---Perge Kongre Fuar turizm merkezi(18.grup)
07-17---Demre (kale) kıyı bandı(24.grup)
07-18--- İbratı Maşata yaylası turizm merkezi(20grup)
07-19--- Kemerağzı- Kundu KTKGB(23.grup)
07-20---Side 2 nolu turizm merkezi(24.grup)
07-21---Kuzey Antalya KTKGB(24.grup)
07-22---Oymapınar KTKGB(24.grup)
07-23---Merkez KTKGB(25.grup)
07-24---Alanya Akseki turizm merkezi(27.grup)
ARTVİN: 08-01---Kaçkar turizm merkezi(11.grup)
08-02---Kafkasör turizm merkezi(11.grup)
AYDIN: 09-01--- Kuşadası Çamlimanı turizm merkezi(24.grup)
09-02---Kuşadası 1 nolu turizm merkezi(6.grup)
09-03---Akbük turizm merkezi(12.grup)
09-04--- Kuşadası yat limanı turizm merkezi(17.grup)
09-05---Didim KTKGB(24.grup)
BALIKESİR: 10-01--- Edremit Güre termal turizm merkezi(15.grup)
10-02 ---Gönen termal turizm merkezi(15.grup)
BİTLİS: 13-01--- Ahlat turizm merkezi(24.grup)
13-02--- Tatvan turizm merkezi(12.grup)
13-03--- Sapgör kış sporları turizm merkezi(15.grup)
BOLU: 14-01---Köroğlu dağı turizm alanı(19.grup)
14-02---Karacasu termal turizm merkezi(15.grup)
BURSA: 16-01--- Uludağ kış sporları turizm merkezi(21.grup)
ÇANAKKALE: 17-01--- Ezine Kestanbol termal turizm merkezi(11.grup)
17-02--- Behramkale Kadırga koyu turizm merkezi(12.grup)
17-03--- Geyikli turizm merkezi(12.grup)
17-04---Küçükkuyu turizm merkezi(12.grup)
ÇANKIRI: 18-01---Ilgaz Kadınçayırı-Yıldıztepe turizm merkezi(27.grup)
DİYARBAKIR: 21-01---Çermik termal turizm merkezi(15.grup)
ELAZIĞ: 23-01---Hazar gölü Güneyköy Sivrice turizm merkezi(19.grup)
23-02---Harput KTKGB(24.grup)
ERZURUM: 25-01--- Palandöken kış sporları turizm merkezi(15.grup)
25-02---Pasinler termal turizm merkezi(15.grup)
25-03---Ilıca termal turizm merkezi(24.grup)
ESKİŞEHİR: 26-01--- Eskişehir Sarıcakaya termal turizm merkezi(24.grup)
GAZİANTEP: 27-01---Islahiye Huzurlu yaylası turizm merkezi(17.grup)
GİRESUN: 28-01---Bulancak Bektaş yaylası turizm merkezi(10.grup)
28-02---Kümbet yaylası turizm merkezi(11.grup)
28-02---Yavuzkemal yaylası turizm merkezi(12.grup)
GÜMÜŞHANE: 29-01--- Zigana turizm merkezi(11.grup)
29-02---Çakırgöl turizm merkezi(26.grup)
HATAY: 31-01--- Samandağ turizm merkezi(15.grup)
31-02--- İskenderun kıyı bandı turizm merkezi(20.grup)
ISPARTA: 32-01--- Davraz dağı kış sporları turizm merkezi(17.grup)
MERSİN: 33-01---Kargıcık turizm merkezi(8.grup)
33-02---Melleç turizm merkezi(8.grup)
33-03---Ortaburun turizm merkezi(8.grup)
33-04---Ovacık turizm merkezi(8.grup)
33-05---Tarsus kıyı kesimi turizm merkezi(19.grup)
33-06---Tarsus KTKGB (25.grup)
İSTANBUL: 34-01---Sultanahmet meydanı turizm merkezi(1.grup)
34-02---Çırağan sarayı turizm merkezi(1.grup)
34-03---İstanbul Park otel turizm merkezi(2.grup)
34-04---Taşkışla turizm merkezi(2.grup)
34-05---Boğaziçi okullar bölgesi turizm merkezi(4.grup)
34-06---Baltalimanı turizm merkezi (4.grup)
34-07---Beykoz hünkar kasrı turizm merkezi(4.grup)
34-08---İstinye turizm merkezi(4.grup)
34-09--- İstinye koyu turizm merkezi(4.grup)
34-10---Akaretler turizm merkezi(9.grup)
34-11---Ataköy turizm merkezi(9.grup)
34-12---Taşkışla 2 nolu turizm merkezi(6.grup)
34-13---Yeşilyurt turizm merkezi(6.grup)
34-14---Barbaros evleri turizm merkezi(8.grup)
34-15---Galata kulesi ve çevresi turizm merkezi(9.grup)
34-16---Sarıyer İstinye turizm merkezi(9.grup)
34-17---Süleymaniye turizm merkezi(13.grup)
34-18---Beyoğlu Tophane Salıpazarı turizm merkezi(17.grup)
34-19---Beşiktaş Atik Alipaşa yalısı turizm merkezi(20.grup)
34-20---Şişli Bomonti turizm merkezi(20.grup)
34-21---Tuzla Akfırat Tepeören turizm merkezi(22. grup)
İZMİR: 35-01---İzmir Alaçatı turizm merkezi(1.grup)
35-02---Çeşme Altınkum turizm merkezi(4.grup)
35-03---Selçuk Pamucak turizm merkezi(4.grup)
35-04---Seferihisar Doğanbey kaplıcası turizm merkezi(4.grup)
35-05--- Çeşme Paşa lımanı turizm merkezi(5.grup)
35-06---Selçuk Pamucak 2 nolu turizm merkezi(6.grup)
35-07--- İnciraltı turizm merkezi(12.grup)
35-08--- Balçova termal turizm merkezi(17.grup)
35-09--- Özdere Kesre turizm merkezi(19.grup)
35-10--- Çeşme Paşalimanı KTKGB(24.grup)
35-11---Çeşme Alaçatı KTKGB(28.grup)
KARS: 36-01---Sarıkamış Süphan Cibilt turizm merkezi(24.grup)
KASTAMONU: 37-01---Çankırı Ilgaz kış sporları turizm merkezi(19.grup)
KAYSERİ: 38-01--- Erciyes kış sporları turizm merkezi(8.grup)
KIRŞEHİR: 40-01—Hirfanlı turizm merkezi(25.grup)
KOCAELİ: 41-01---Kartepe turizm merkezi(12.grup)
KÜTAHYA: 43-01---Gediz ılıcası turizm merkezi(24.grup)
43-02 ---Gediz Murat dağı kaplıcası turizm merkezi(24.grup)
43-03---Simav Eynal kaplıcaları turizm merkezi(8.grup)
43-04---Emet termal turizm merkezi(15.grup)
43-05---Ilıca Harlek kaplıcası turizm merkezi(20.grup)
MUĞLA: 48-01---Ölüdeniz Belciğiz Kırdak turizm merkezi(3.grup)
48-02---Milas Akbük turizm merkezi(4.grup)
48-03---Bodrum Marina turizm merkezi(4.grup)
48-04---Bodrum Karaada turizm merkezi(4.grup)
48-05---Bodrum Türkbükü Doğusu turizm merkezi(7.grup)
48-06---Bodrum Yalıçiftliği turizm merkezi(24.grup)
48-07---Bodrum Yalıkavak limanı turizm merkezi(7.grup)
48-08—Milas Çamlimanı turizm merkezi(7.grup)
48-09---Milas Güvercinlik turizm merkezi(20.grup)
48-10---Milas Kazıklı köyü turizm merkezi(7.grup)
48-11---Milas Akbük Kazıklı köyü kıyı bandı turizm merkezi(9.grup)
48-12---Marmaris ve çevresi turizm alanı(9.grup)
48-13---Sarıgerme turizm alanı(17.grup)
48-14---Milas Çökertme turizm merkezi(19.grup)
48-15---Bodrum Adalıyalı turizm merkezi(24.grup)
48-16---Fethiye Seki-Eren dağı kış sporları turizm merkezi(24.grup)
48-17--- Dalaman KTKGB(24.grup)
48-18---Milas-Bodrum-Tuzla gölü güneyi turizm merkezi(26.grup)
NEVŞEHİR: 50-01---Kapadokya KTKGB(24.grup)
NİĞDE: 51-01---Çiftehan termal turizm merkezi(15.grup)
51-02---Narlıgöl kaplıcası turizm merkezi(24.grup)
ORDU: 52-01---Çambaşı yaylası turizm merkezi(11.grup)
52-02---Akkuş Aygın yaylası turizm merkezi(12.grup)
52-03---Aybastı Perşembe yaylası turizm merkezi(12.grup)
52-04---Mesudiye Keyfalan yaylası turizm merkezi(17.grup)
52-05---Mesudiye Topçam-Yeşilce yaylaları turizm merkezi(20.grup)
RİZE: 53-01---Anzer turizm merkezi(11.grup)
53-02---Çamlıhemşin Ayder kaplıcası turizm merkezi(17.grup)
SAKARYA: 54-01---Karasu Büyükmelenağzı kıyı bandı turizm merkezi(20.grup)
SAMSUN: 55-01---Havza 25 mayıs termal tesisleri turizm merkezi(8.grup)
55-02--- Havza mevcut kaplıca turizm merkezi(20.grup)
55-03---Ladik Akdağ kış sporları turizm merkezi
SİNOP: 57-01---Ayancık Akgöl turizm merkezi(12.grup)
57-02---Kozfındık Bozarmut yaylası turizm merkezi(12.grup)
57-03---Sinop Türkeli Kurugöl turizm merkezi(12.grup)
SİVAS: 58-01---Sıcakçermik kaplıcası turizm merkezi(6.grup)
58-02---Kangal Balıklıçermik turizm merkezi(12.grup)
TRABZON: 61-01---Akçaabat Karadağ turizm merkezi(10.grup)
61-02---Tonya Armutlu, Gümüşhane Kürtün Eriklibeli T.M.(10.grup)
61-03---Maçka Şolma turizm merkezi(11.grup)
61-04---Araklı Pazarcık yaylası turizm merkezi(12.grup)
61-05---Araklı Yeşilyurt Yılantaş yaylası turizm merkezi(20.grup)
ŞANLIURFA: 63-01---Kent merkezi KTKGB(27.grup)
UŞAK: 64-01---Uşak Banaz termal turizm merkezi(24.grup)
YOZGAT: 66-01---Sarıkaya kaplıcası turizm merkezi(9.grup)
66-02---Boğazyılan Bahariye termal turizm merkezi(24.grup)
AKSARAY: 68-01---Hasan dağı kış sporları turizm merkezi(10.grup)
BAYBURT: 69-01---Kop dağı turizm merkezi(15.grup)
YALOVA: 77-01---Yalova kaplıcaları turizm merkezi(1.grup)
OSMANİYE: 80-01---Haruniye termal turizm merkezi(15.grup)
